بررسی متغیرهای اجتماعی- زبانیِ فارسی در گویشِ نهبندانی: همخوان‌ها

این مقاله به بررسیِ رابطۀ متغیرهای اجتماعی همچون جنسیت، سن و تحصیلات با متغیرهای زبانیِ(همخوانی) زبان فارسی در گفتار گویشورانِ نهبندانی می‌پردازد. متغیرهای زبانیِ مربوط از گفتارِ 24 گویشورِ نوجوان، جوان و مسنِ واجدِ شرایط استخراج گردید. نتایجِ این پژوهش نشان می‌دهد که تحصیلات در برخی‌از متغیرها باعثِ کاهشِ استفاده از صورت‌های غیرمعیار نشده است و نقشِ تحصیلات به‌عنوانِ یک متغیر اجتماعی تنها در تمایزِ گفتارِ گویشورانِ مسنِ باسواد و بی‌سواد مشهود است. همچنین، در این گویش، در برخی متغیرها مشاهده شده است که گفتارِ گویشورانِ مرد به گونۀ معیار نزدیک‌تر است. به‌علاوه، در بیشترِ موارد نیز درصورتِ نزدیک تر بودنِ گفتارِ زنان به گونه معیار، اختلافِ گفتارِ آن‌ها با مردان ناچیز بوده است و عاملِ جنسیت نقشِ تمایزدهنده‌ای نداشته است. افزایش سن در گروه نوجوانانِ دارای والدینِ باسواد و گویشورانِ مسنِ باسواد با افزایشِ استفاده از صورت‌های معیار همراه است. در گروهِ نوجوانان در نیمی از متغیرهای زبانیِ موردِ مطالعه، جنسیت نقشی در تمایزِ گفتار  نداشته است.